Inspekcja Transportu Drogowego (w skrócie ITD) – wyspecjalizowana, umundurowana i uzbrojona formacja kontrolna, powołana na mocy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Do podstawowych zadań Inspekcji należy między innymi kontrola i zapewnienie przestrzegania następujących przepisów prawnych:

• ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;
• przepisów międzynarodowych w zakresie przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi;
• przepisów ruchu drogowego przez kierujących pojazdami;

• od stycznia:
  • kompetencje Ministra Infrastruktury i Budownictwa w zakresie wydawania uprawnień w międzynarodowym transporcie drogowym (przejęła likwidowane gospodarstwo pomocnicze Ministerstwa Infrastruktury);
• od lipca:
  • kontrola przestrzegania przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w odniesieniu do prawidłowości uiszczenia opłaty elektronicznej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
  • ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących naruszeń przepisów ruchu drogowego w postaci przekraczania dopuszczalnej prędkości oraz niestosowania się do sygnałów świetlnych. Zadania te realizowane są w ramach systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym, który budowany jest w oparciu o projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Prawo transportowe – dział prawa obejmujący przepisy regulujące sferę przemieszczania się osób i przewożenia rzeczy z jednego miejsca w przestrzeni w drugie.

W dwudziestoleciu międzywojennym częściowo umowę przewozu regulował art. 613 Kodeksu handlowego, umowy
przewozu lotniczego – rozporządzenie Prezydenta RP z 1928 roku o prawie lotniczym, a umowy przewozu morskiego – IV księga niemieckiego Kodeksu handlowego.

W 1951 roku uchwalono ustawę o transporcie drogowym, w 1952 roku dekret o przewozie przesyłek i osób kolejami, w 1961 Kodeks morski, w 1961 roku nową ustawę o transporcie drogowym i spedycji krajowej, a w 1962 Prawo lotnicze. W 1984 roku uchwalono pierwszą w Europie regulację ujednolicającą zasady prawa przewozowego i obejmującą wszystkie prywatnoprawne aspekty wykonywania działalności transportowej w najważniejszych gałęziach transportu – Prawo przewozowe.

Obecnie do najważniejszych źródeł prawa transportowego w Polsce należą:

• Prawo przewozowe z 1984 roku
• Kodeks morski z 2001 roku
• Prawo lotnicze z 2002 roku
• Prawo pocztowe z 2012 roku.